Over huidkanker

Over huidkanker

Wereldwijd krijgen steeds meer mensen de diagnose huidkanker. In de laatste jaren zijn de behandelingsmogelijkheden voor deze ziekte sterk verbeterd. Wie huidkanker op tijd ontdekt, heeft bijna 100% kans dit te overleven. Het probleem is dat een melanoom zich snel verspreidt, waardoor een kwaadaardige melanoom een groot gevaar kan gaan vormen. Daarom is het belangrijk om je huid (en de huid van mensen om je heen) goed in de gaten te houden.

Regelmatige (zelf-)controle van de huid is belangrijk. Er bestaat nog steeds veel onwetendheid over melanomen, vooral onder jongeren. Ze onderschatten de risico’s van onbeschermd zonnen, zowel buiten als onder een zonnebank. Ook realiseren ze zich vaak niet dat huidschade die ze nu oplopen, bijdraagt aan hun risico op verschillende vormen van huidkanker op latere leeftijd. Laat je huid regelmatig controleren door een dermatoloog of huisarts.

Wat is een melanoom

Een melanoom is een kwaadaardige moedervlek en een agressieve vorm van huidkanker. Dat klinkt niet goed en dat is het ook niet. Soms verschijnt deze moedervlek uit het niets, maar vaker ontstaat een melanoom uit een bestaande moedervlek. Het gaat dan meestal om moedervlekken die al enigszins afwijkend waren of grote moedervlekken die bestaan vanaf de geboorte. Melanoom komt overal op het lichaam of op de slijmvliezen voor. De tumor kan uitzaaien naar de bloedbaan en lymfeklieren.

Een paar feitjes over huidkanker

  • Meer dan 90% van alle gevallen van huidkanker wordt veroorzaakt door blootstelling aan de zon.
  • Elk uur sterft 1 persoon aan huidkanker.
  • Meer dan 50% van alle kankers is huidkanker.
  • Huidkanker is het meest gediagnosticeerde type kanker bij mannen en vrouwen.
  • Slechts één verbranding in de kindertijd verdubbelt het risico voor melanoom als volwassene.
  • Melanoom is de dodelijkste vorm van huidkanker.

Is de zon alleen maar gevaarlijk?

Nee, de zon is niet alleen maar gevaarlijk. Het zorgt ook voor aanmaak van goede stoffen die we nodig hebben. Daarom zeggen wij altijd “geniet van de zon, maar bescherm jezelf”. Het gaat erom dat je niet verbrandt. Dat rode kleurtje is namelijk niet alleen pijnlijk, maar zorgt ook voor DNA-schade die je niet ziet. Het kan zich na een aantal jaar ontwikkelen tot ongecontroleerde celdeling, huidkanker dus.

Spot jouw dots

Wat kan jij doen?

Het goede nieuws is dat de overlevingskansen groot zijn bij een vroege diagnose van huidkanker. Houd daarom het volgende in gedachten:

  1. UV licht is een van de grootste, maar vermijdbare risico’s voor alle vormen van huidkanker. Dus we raden iedereen aan om zijn of haar huid te beschermen tegen schadelijk UV licht:
    a. Gebruik zonnebrandcreme met een beschermingsfactor van 30 of hoger
    b. Draag bedekkende kleding
    c. Zoek de schaduw op
    d. Vooral kinderen moeten beschermd worden tegen de zon
  2. Onderzoek je huid iedere maand van top tot teen. Zelf-onderzoek is geen vervanging van een jaarlijks huidonderzoek door een arts, maar het is de beste kans om in een vroegtijdig stadium de eerste waarschuwingen van huidkanker te ontdekken.
  3. Laat je huid controleren
    Als je een verandering ziet in een bestaande moedervlek of als je een nieuwe ziet die er verdacht uit ziet, spreek dan met een arts. Jouw arts zal je huid grondig controleren, met name eventuele opvallende moedervlekjes die je tijdens je zelf-onderzoek hebt aangetroffen.

ABCDE methode

 

Zat die moedervlek er nu al? Of is hij groter geworden? Door jezelf grondig te inspecteren kun je beter antwoord geven op dit soort vragen. Dermatologen raden aan je huid regelmatig van top tot teen te checken. Als je niet weet waar je op moet letten, kun je de ABCDE-methode gebruiken. Leer de ABCDE methode in onze gratis game. 

Over huidkanker 1

Asymmetrie
Een moedervlek is symmetrisch als er een denkbeeldige streep doorheen is te trekken, en de beide helften aan weerszijden van die streep elkaars spiegelbeeld zijn. Symmetrie is een teken van goedaardigheid, asymmetrie is suspect voor melanoom.

Border (rand)
Een onregelmatige, grillige rand is suspect voor dysplasie.

Color (kleur)
Twee of meer verschillende kleuren binnen 1 plek is suspect voor dysplasie.

Diameter (doorsnede)
Moedervlekken tot 6 mm zijn meestal onschuldig, een moedervlek groter dan 6 mm in doorsnee is een reden om op te letten. De grootte alleen is echter niet genoeg om op te varen. Een moedervlek die alleen groter is geworden zonder één van de veranderingen genoemd onder A,B, of C te hebben is meestal onschuldig.

Evolution (evolutie, groei) of Elevation (verheven gedeelten)
Evolutie betekent dat er een verandering optreedt in de moedervlek. Soms wordt Elevation gebruikt als begrip, dit geeft aan dat een (deel van) de moedervlek zich verheft, gaat uitsteken boven de omgeving

De 5 grootste misvattingen over huidkanker- door Marije Kruis

1.

1. "Je hebt zeker veel onder de zonnebank gelegen?"

Ironisch genoeg hield ik niet van zonnen. Ik ben opgegroeid met een moeder en twee oudere zussen, die het merendeel van de jaren ‘80 onder de zonnebank lagen. Ikzelf bleef liever binnen om stripboeken te lezen of te tekenen. Mijn moeder klaagde soms dat ik zo bleek was. Ze zei dan: "lieverd,” “jij mag best eens onder de zonnebank!". Toen ik als tiener naar punk- en heavy metal-muziek begon te luisteren, was mijn bleke huid de perfecte manier om me af te zetten tegen de trendy zongebruinde huid. Als dokters mij nu vragen of ik veel onder de zonnebank heb gelegen in mijn leven, zeg ik: "Ik ging liever naar Iron Maiden concerten."

2.

"Als je huidkanker hebt, kun je dat toch gewoon wegsnijden? Eitje!"

Zelf dacht ik dit ergens ook. In sommige gevallen van huidkanker is het zelfs een reële mogelijkheid. Toen de dermatoloog me vertelde dat ik een melanoom had, bleef ik vrij kalm. Ik begreep niet wat de consequenties van het verwijderen van dit kleine stukje huid konden zijn, behalve dat ik misschien een paar weken niet kon zwemmen of in de zon mocht. De dokter kwam naast me zitten, keek me aan, en zei: "Ik kan niet beloven dat het goed komt, misschien wel, maar je leven zal nooit meer hetzelfde zijn." Het duurde even voordat ik besefte wat hij bedoelde.

3.

"Oh, het is maar huidkanker en niets ernstigs, zoals borstkanker."

Ik vond het best verwarrend dat mijn familie een idee van "oh, gelukkig is het maar huidkanker en niet een echt enge vorm van kanker" in hun hoofd hadden. Aan de ene kant wilde ik dat zij mijn medische situatie serieus namen, maar aan de andere kant wilde ik dat ze zich geen grote zorgen zouden maken. De ene keer wil ik uitschreeuwen dat er een 50/50 kans is dat mijn ziekte mijn dood wordt, de andere keer wil ik een stoere en sterke vrouw zijn die haar angst alleen draagt. Is het niet vreemd dat sommige mensen vormen van kanker met elkaar vergelijken, alsof het een wedstrijdje is?

4.

"Huidkanker ziet er super vies uit"

Eén de misvattingen over huidkanker die ik zelf had, voordat ik ziek werd, was gebaseerd op de weinige informatie die ik in brochures over huidkanker was tegengekomen. De afbeeldingen in die brochures waren vaak close-ups van enge, grote.... dingen. Deze zagen er zo vies uit dat ik dacht: "Nou, als ZOIETS op je huid groeit, ren je zeker naar de dokter." Maar het is helemaal niet altijd zo makkelijk om deze ziekte te herkennen. Gelukkig kun je jezelf hierin trainen, zodat je weet waar je op moet letten. (zie video hier boven met ABCDE methode)

5.

"Dat hebben alleen hele blanke mensen."

De meestvoorkomende misvatting die ik ken, is dat alleen hele bleke mensen huidkanker kunnen krijgen. Er zijn veel manieren om dit te ontkrachten, deze misvatting is een erg beperkte manier om het te begrijpen. Neem de Jamaicaanse muzikant Bob Marley. Hij had een donkere huid en is overleden aan een kwaadaardige melanoom. Er bestaan nog veel meer misvattingen over huidkanker. Hoewel ze niet allemaal slecht of schadelijk zijn, is het belangrijk dat we erover blijven communiceren, of dat nou tijdens een gesprek is, via kunst, door middel van humor, of op weer een andere manier.